Çocuğunuza Özür Dilemeyi Öğretin

Çocuğunuza verdiğiniz eğitim, onun kişiliği açısından çok önemlidir. 2 yaşından itibaren sosyalleşen çocuk, 7 yaşına kadar hayata dair temel davranışları öğrenir.

Bu yaş aralığı, karakterinde sağlam bir yer edinmesinde önemli bir dönemdir. Bu davranışlardan birisi de özür dilemektir. Yaptığı hatayı bilmesi yanında çocuğun özür dilemek gibi bir erdemi kazanması da bu yaşlarda başlar. Zira bu yaşlardaki çocuklar özür dilemeye pek yanaşmazlar. Yaptıkları hatanın farkında olurlar, hatta bunu düzeltmek için çabalarlar; ancak gurur duygularının yeni yeni geliştiği bu yaşlarda özür dilemeyi kendilerine yediremezler. Kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısından bakabilmek gibi kompleks bir sosyal becerisi olmayan çocuklar, özür dilemekten kaçınırlar. Tabii ki burada kabahat ve kazayı birbirinden ayırt etmek gerekiyor. Çocuğun bilinçli olarak yaptığı hatalara verilmesi gereken tepki ile kazara yaptığı hatalara verilmesi gereken tepkiler farklıdır. 

Çocuk, istemeden yaptığı kötü bir davranıştan sonra ne yapacağını kestiremeyebilir. Bu tür durumda çocuğunuzu olay yerinden uzaklaştırıp, yaptığı şeyin kötü olduğunu, bunun için özür dilemesi gerektiğini söylemelisiniz.

Eğer bilerek bir kabahat işlemişse, bu durumda sadece özür dilemesinin yeterli olmayacağını bilmesi gerekir. Yoksa içine düştüğü durumdan kurtulmak için sık sık “özür dilemeyi” kullanabilir. Yani “özür dilemek” çocuğun elinde silah gibi olur. Çocuğa özür dilemeyi öğretirken, bunun ağızdan çıkan kuru bir sözden öte yaptığı hatayı telafi etme davranışı olduğu bilincini de kazandırmak gerekiyor.

Çocuklara görgü kurallarını öğretmede en etkili yol bizim davranışlarımızdır. Çünkü çocuklar anne ve babalarının davranışlarına çok fazla dikkat ederler. Biz bunu çocuğumuza karşı da yapmış olsak özür diliyorsak, belki de biz öğretmeden çocuğumuzun da özür dilediğini gözlemleyebiliriz. Sinirli bir anımızda gereksiz olarak bağırdığımız çocuğumuza gidip, “Özür dilerim canım, biraz sinirliydim. Bir daha olmayacak.” şeklinde konuşuyor isek, çocuğumuzun da herhangi bir hatasında özür dilediğini ve açıklama yaptığını görürüz.

Çocukların, genel itibarıyla 2-7 yaş arası yaptıkları hatayı kabul etmemek ya da bir başkasının üzerine atmak gibi bir huyları vardır. Arkadaşına, aile fertlerinden birinin üzerine, oyuncaklarına ya da cansız veya olmayan nesnelerin üzerine bile atabilirler. Bu tür durumlarda eğer arkadaşı ya da kardeşi de varsa iki tarafı da dinleyip öyle karar vermeliyiz. Ya da iki tarafın da biribirinden özür dilemesini sağlamalıyız.